Choroba zwyrodnieniowa stawu skokowego
Istota choroby
Choroba zwyrodnieniowa stawu skokowego, nazywana także osteoartrozą stawu skokowego, stanowi około 1% wszystkich chorób zwyrodnieniowych stawów. W tym przypadku zmiany zwyrodnieniowe mogą pojawić się zarówno w obrębie stawu skokowego górnego, jak i dolnego. Duży odsetek zachorowań związany jest z przebytym wcześniej urazem, który doprowadza do uszkodzenia chrząstki stawowej. Choroba ta ma zatem często charakter wtórny. Jedynie 7% przypadków zachorowań posiada charakter pierwotny, który dotyczy przede wszystkim osób starszych.
Czynniki sprzyjające rozwojowi choroby
Do czynników sprzyjających rozwojowi zmian zwyrodnieniowych w obrębie stawu skokowego zalicza się przede wszystkim wiek (bardziej podatne są osoby starsze), płeć (choroba częściej dotyczy kobiet niż mężczyzn), wiotkość mięśni i więzadeł kończyn dolnych, a także otyłość lub nadwagę. Czynnikiem sprzyjającym powstawaniu zmian zwyrodnieniowych stawu skokowego jest także przebyty uraz, bądź przeciążenia. Do wystąpienia tych zmian mogą doprowadzić także choroby reumatyczne, w wyniku których nastąpiło uszkodzenie stawu i obniżenie jego funkcji, a także inne choroby, które dotyczą stawów. Czynnikami inicjującymi rozwój choroby są także wady anatomiczne, do których zaliczyć można między innymi płaskostopie, szpotawe ustawienie pięty, czy stopę wydrążoną. Istotny wpływ mają także infekcje bakteryjne i ich negatywny wpływ na powierzchnie stawowe.
Objawy i przebieg choroby
Najważniejszym objawem choroby zwyrodnieniowej stawu skokowego, podobnie, jak ma to miejsce w przypadku każdych zmian zwyrodnieniowych, jest przede wszystkim ból. W przypadku osteoartrozy stawu skokowego ból ten może występować nawet bez towarzyszącego mu stanu zapalnego. Jest to związane przede wszystkim z tym, że w trakcie obciążania na stopę działają o wiele większe siły, niż ma to miejsce w przypadku innych stawów. Obciążanie stawu wiąże się także z dość silnym bólem przodostopia. Kolejnym, niezwykle istotnym i bardzo uciążliwym zarazem symptomem choroby zwyrodnieniowej stawu skokowego, jest znaczne ograniczenie ruchomości, objawiające się przede wszystkim podczas zginania i prostowania (w przypadku zmian zwyrodnieniowych stawu skokowego górnego) lub podczas nawracania i odwracania stopy (w przypadku zmian zwyrodnieniowych stawu skokowego dolnego). Zmiany zwyrodnieniowe stawu skokowego mogą doprowadzić także do niestabilności stawu oraz osłabienia, bądź zaniku mięśni podudzia. Zaniki mięśniowe stanowią wynik oszczędzania chorego stawu. Na szczególną uwagę zasługuje fakt, że choroba zwyrodnieniowa stawu skokowego postępuje znacznie wolniej, niż ma to miejsce w przypadku innych stawów.
Leczenie
W ramach leczenia zachowawczego konieczna jest poprawa ruchomości oraz siły mięśniowej. W tym celu zalecane jest stosowanie treningów siłowych w zakresie bezbólowym oraz terapii manualnej. Niekiedy pomocna okazuje się także fyzykoterapia. Stosowanie środków farmakologicznych zalecane jest tylko w niektórych przypadkach. Na samym początku zaleca się przyjmowanie niesterydowych leków przeciwzapalnych, a dla lepszego uzyskania efektów ? ostrzyknięć sterydowych. Leczenie chirurgiczne stosowane jest w ostateczności. Istnieje kilka metod chirurgicznych pozwalających na leczenie choroby zwyrodnieniowej stawu kolanowego. Pierwszą z nich jest tak zwana artroskopia polegająca na czyszczeniu stawu. Inną metodą może być alloplastyka polegająca na wszczepieniu specjalnej endoprostezy stawu kolanowego. Do innych metod chirurgicznych zalicza się również: artrodezę, artroplastykę dystrakcyjną oraz osteotomie okołostawowe.
